مناظره درباره مصادیق اهل بیتروایات زیادی از فریقین دلالت دارد که مراد از اهل بیت (علیهم‌السّلام) در آیه تطهیر، پنج تن «آل عبا» هستند و این مطلب حتی از عایشه و ام سلمه و سایر زنان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده است. ۱ - مراد از اهل بیت در آیه تطهیردکتر محمد تیجانی می‌گوید: در مدینه به مسجد النبی مشرّف شدم. در آن جا دیدم یکی از خطباء در میان عده‌ای از نمازگزاران نشسته، درس می‌دهد، در مجلس درس او شرکت نمودم. او برخی از آیات قرآن را تفسیر می‌کرد؛ از گفتار حاضران فهمیدم که او قاضی مدینه است، هنگامی که درس او به پایان رسید، برخاست و به راه افتاد. وقتی که خواست از مسجد خارج شود، جلو رفتم و او را متوقف کردم و پرسیدم: «استاد! لطفاً بفرمایید منظور از «اهل البیت» در این آیه کیست؟ «انّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرّجس اهل البیت و یطهّرکم تطهیرا؛ خداوند می‌خواهد که پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور سازد و شما را کاملاً پاک سازد». قاضی بی‌درنگ پاسخ داد: «مقصود، زنان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است، چنان که آغاز همین آیه، خطاب به زن‌های پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌باشد که می‌فرماید: «و قرن فی بیوتکنّ و لا تبرّجن تبرّج الجاهلیّة الاولی؛ ای همسران پیامبر! در خانه‌های خود بمانید و همچون زمان جاهلیت نخستین (در میان مردم) آشکار نشوید و...». گفتم: علمای شیعه می‌گویند: مقصود از آیه، علی (علیه‌السّلام) و فاطمه (سلام‌الله‌علیها) و حسن و حسین (علیهما‌السّلام) است. ۱.۱ - استدلال به ظاهر آیهقاضی: پاسخ علمای شیعه غلط است زیرا چنان که گفتم آغاز آیه مربوط به زنان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است و در آیه قبل صریحا خطاب به آنها شده است: «یا نساء النبی..؛(ای زنان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)...». تیجانی: هر چه که در آغاز این آیه و آیه قبل در مورد زنان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آمده، با واژه جمع مؤنث، ذکر شده، مانند: «لستنّ»، «فلا تخضعن»، «بیوتکنّ»، «لاتبرّجن»، «اقمن»، «آتین»، «اطعن» ولی همین که به قسمت آخر آیه می‌رسد، سیاق آیه عوض می‌شود. ضمیرهای آن به صورت «جمع مذکر» ذکر می‌شود، مانند: «عنکم» و «یطهّرکم». قاضی عینک خود را بالا زد و به جای این که جواب استدلالی بدهد نگاه معناداری به من کرد و گفت: زنهار از افکار زهرآلود شیعیان! چرا که آنان؛ به امیال خودشان، آیات قرآن را تاویل می‌کنند!!» [۷]
تیجانی سماوی، محمد، آن گاه...هدایت شدم، ص۱۱۴ - ۱۱۵.
۲ - دلالت شان نزول آیه و روایاتمؤلف گوید: برای تکمیل بحث می‌گوییم: اولاً معلوم است آیات قرآن پشت سرهم و به شکل قرآنهای مکتوب کنونی نازل نشده بلکه به مناسبت‌های مختلف، آیات مختلف نازل می‌شد و لذا ما دلیلی نداریم که آیه «تطهیر» همراه با آیات قبل و بعدش نازل شده باشد بلکه از روایات استفاده می‌شود که این قسمت از آیه، به طور جداگانه نازل شده و سپس در عصر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در کنار این آیات قرار گرفته است. به علاوه، روایات زیادی از فریقین دلالت دارد که مراد از اهل بیت (علیهم‌السّلام) در آیه مورد بحث، پنج تن «آل عبا» هستند و این مطلب حتی از عایشه و ام سلمه و سایر زنان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده است. ۳ - پانویس
۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مناظره درباره مصادیق اهل بیت»، تاریخ بازیابی۹۵/۷/۳۰. |